Ruim een week geleden al weer waren de Open Monumentendagen en al een hele tijd stond de Beurs van Berlage op ons lijstje van te bezoeken gebouwen. En wat is een betere gelegenheid dan een Open Monumentendag.

Dus fluks de trein in en met gezwinde spoed naar ons aller hoofdstad afgereisd,alwaar het veelgeroemde bouwwerk op slechts enkele flinke voetstappen van het station staat. Berlage bouwde de beurs tussen 1898 en 1903 in opdracht van de gemeente Amsterdam. Het was zijn eerste grote bouwwerk en hij werd er wereldberoemd mee. Het gebouw staat op een drooggelegd stuk van de Amstel, waar vroeger de handelsschepen aanmeerden.

Tijdens de Monumentendag konden we nog net aansluiten bij een rondleiding. Een grote groep mensen werd het hele gebouw in een sneltreinvaart doorgeloodst, maar je zag wel alle aspecten van het gebouw. Eerst gingen we naar beneden, naar de Safe Deposit Room, de ruimte met de grote kluizen waar vroeger particulieren een kluis konden huren (vanaf 1903). Bij de foto’s zie je de binnenkant van een kluisdeur.

Na de kluis trokken we door het gebouw, door vele kamers waarin vooral de kleurstelling opviel, naar de voormalige Vergaderzaal van de Kamer van Koophandel. Deze rijk versierde zaal viel op door de fraaie eenheid in stijl. Tapijt, meubilair, glas-in-lood, alles paste precies binnen het plaatje van Berlage. Hier komt ook het “Eenheid in veelheid” principe vandaan.

Na de Vergaderkamers beklommen we de toren. Via ruim 150 treden langs smalle trappetjes ging het stijl omhoog. Boven aangekomen vergoedde het uitzicht veel want het uitzicht was mooi. Vervolgens weer naar beneden, richting Grote Zaal. Dat is de voormalige Goederenbeurs waar vroeger koper, koffie en katoen werden verhandeld. Het is werkelijk een adembenemende zaal die een serene rust uitademt. Kleuren, materiaal en vorm, alles is in evenwicht met elkaar en dat voel je gewoon.

Daarna nog de voormalige Graanbeurs bekeken. Daar is nu een glazen concertzaal in gebouwd voor het Nederlands Kamerorkest (architect Zaanen), hetgeen een heel bijzonder effect geeft. Ik neem aan dat je heerlijk naar muziek kunt luisteren. Ook deze zaak heeft prachtige tableaus van Toorop. En tot slot de voormalige Effectenbeurs, tegenwoordig de concertzaal van het Nederlands Philharmonisch Orkest, ook weer met werk van Toorop.

Hieronder vind je een aantal foto’s die ik heb gemaakt van het interieur. Let ook eens op de kleine details, want ook alle moertjes en boutjes kregen van Berlage een functionele kleur.

De twee laatste foto’s zijn overigens van het Makelaers Comptoir, dat aan de Nieuwezijds Voorburgwal staat. Dit pand is in 1633 in opdracht van het gilde der makelaars gebouwd. Het is nog één van de drie oorspronkelijke gildehuizen in Amsterdam. Vroeger handelden makelaars overigens niet alleen in onroerende goederen, maar ook in roerende. Het pand is overigens gebouwd in de Hollandse renaissancestijl. Maar wat mij het meest opviel was het wapenbord binnen, waarop ik de naam “Gerrit Scholten Anno 1804” aantrof. Altijd goed om te weten wat je vroegere familie heeft gedaan.