De enige Leidse kunstenaar die aan Beelden in Leiden 2013 deelnam was Izaak Zwartjes. Hij heeft vrijwel jaarlijks een expositie bij Upstream Gallery in Amsterdam. Daarnaast exposeert hij in musea, buiten in de open lucht en ook in het buitenland.

Zwartjes maakt bij voorkeur gebruik van restmaterialen als sloophout, oud ijzer, gerafelde touwen, gescheurde lappen, afgedankte meubels, maar ook slachtafval en mest verwerkt hij in zijn sculpturen. Zijn rauwe mythische wereld wordt bewoond door uitgemergelde mummieachtige figuren, het lijken wel soldaten. Sommigen zijn gekneveld of liggen voor dood in een hoek, anderen bungelen stuiptrekkend aan een balk, weer anderen zitten verdwaasd voor zich uit te staren aan een tafel.

Zwartjes won de Frans de Wit-prijs 2013 met zijn werk Basic Construction III, dat op de Hooglandse Kerkgracht te zien was.

Wat is het

Basic Construction III bestaat uit een aantal oude zware houten bielzen, waarschijnlijk spoorbielzen, die met grote bouten aan elkaar bevestigd zijn.

Wat zegt de catalogus

Het apocalyptisch visioen van Zwartjes beperkt zich niet alleen tot de figuren maar strekt zich ook uit tot hun leefomgeving. In die zin sluit Basic Construction III aan bij een serie primitieve bouwwerken in het oeuvre van de kunstenaar. Zijn spartaanse onderkomens zijn niet alleen schuilplaatsen tegen wind en regen, het zijn ook toevluchtsoorden voor de geest. Ze doen denken aan vervallen tempeltjes of kloostercellen. Ze bieden de ontwortelde mens de mogelijkheid zich aan de doelloosheid van het bestaan te onttrekken.

Wat vind ik er van

Toen ik de stapel bielzen voor het eerst zag liggen, nog voor de opbouw, dacht ik “wat moet dat worden”. Maar dag na dag kreeg het meer vorm en inhoud, je zag het als het ware groeien. Een mooi proces om mee te maken. Voor mij refereert het aan Stonehenge, aan beelden van de topserie Game of Thrones, aan verwilderde ruïnes, vervallen kastelen. Oude mythische plaatsen. Als je op de goede plaats staat, op het juiste tijdstip en als de zon door het gebladerte schijnt, tussen twee gevels door, dan krijg je een bijna hallucinerend gevoel van oerkrachten. Daarnaast is het een groeiend werk, omdat gras en plantjes overal tevoorschijn komen. Het is dus niet alleen oud langzaam wegrottend hout, maar tegelijkertijd het ontstaan van nieuw  leven. Dat maakt het werk heel erg spannend. Volgens mij de terechte winnaar van de Frans de Wit-prijs 2013.

Na de tentoonstelling verhuist dit werk naar De Tuin van de Smid in Polderpark Cronestyn aan de rand van Leiden. Ik denk dat het daar uitstekend tot zijn recht komt.