Site pictogram Herman Willems Dagelijkse Dingen

LIFF dag acht: computerliefde, getroubleerde liefde en transgender liefde #leidenIFF

Een zonnige zaterdag, toch maar een filmpje gepakt en s’-avonds ook nog twee. Blijven genieten van het hoge niveau van het Leiden International Film Festival.

Film 16: Her

Her is een bijzondere film, in die zin dat de vrouwelijke hoofdrol wordt gespeeld door Scarlett Johansson maar dat je haar nooit ziet. Je hoort alleen haar stem. Hoe kan dat nou, vraag je je af. Dat ga ik je uitleggen.

Theodore, een schrijver van wenskaarten, komt op weg naar huis een reclame tegen voor een nieuw ‘operating system’ (OS) à la Windows. Het heet One+ en past zich helemaal aan de eigenaar aan. Eenmaal thuis installeert het programma zich en kiest Theodore voor een vrouwelijke stem. Jawel, we zitten inmiddels in het tijdperk dat computers en mobieltjes allemaal met de stem worden aangestuurd.

Theodore is een beetje eenzaam. Hij zit midden in een scheiding met Catherine na een huwelijk van nog geen jaar. Hij gaat een beetje sloffend door het leven en kijkt met droeve ogen de wereld in.

Maar dan is daar ineens de stem van het OS. Samantha heet de stem en langzaam maar zeker ontstaat er een verhouding tussen Samantha en Theodore. Dit gaat zelfs zo ver dat er ook een sex-verhouding ontstaat. Huh, denk je nu. Hoe kan dat dan? Maar eigenlijk gebeurt alles in het hoofd van Theodore. Uiteindelijk houdt de relatie geen stand en kan Theodore uithuilen bij zijn beste vriendin Amy, die ook al in zo’n computerrelatie verwikkeld was.

Her is in veel opzichten een romantische komedie, maar roept ook veel vragen op. Allereerst de vraag waar de intelligentie van computers toe gaat leiden. Vervolgens de vraag hoe wij als mensen daar dan mee omgaan. In de film zie je allemaal mensen, die voortdurend in zichzelf praten. Eigenlijk zoals we nu mensen zien die voortdurend naar schermpjes staren. Leidt dit uiteindelijk tot meer eenzaamheid van mensen omdat de echte sociale contacten ontbreken. Of worden we hier betere mensen van.

Een nog diepere vraag is of computers ons straks kunnen vervangen. Met andere woorden, hebben computers straks nog wel mensen nodig of kunnen ze zichzelf ontwikkelen. En als je zegt dat computers door mensen moeten worden geprogrammeerd, dan heb je daar wel een punt. Maar we kennen inmiddels wel zelflerende programma’s.

Her is dus, naast gewoon een leuke film, ook een film die tot nadenken aanzet.

Mijn waardering: een 7½

Her
Regie: Spike Jonze
Met: Joaquin Phoenix, Amy Adams en Scarlett Johansson (stem alleen)
Duur: 126 minuten
IMDB waardering: 8.1

Film 17: Gabriel

Gabriel is de eerste grote bioscoopfilm van regisseur Lou Howe. En wat een film is dat geworden.

Gabriel vertelt het verhaal van een jongen met een psychische stoornis, Gabriel. Hij heeft een poosje doorgebracht in een instelling om hem weer op het rechte spoor te krijgen. Gabriel is er van overtuigd, dat als hij met zijn eerste liefde Alice trouwt, kinderen krijgt en een gewoon gezinsleven kan hebben, dat dan alles goed komt en zijn afwijkend gedrag verdwijnt.

Dus gaat hij wanhopig op zoek naar Alice. Maar al zijn pogingen mislukken, met telkens toenemend afwijkend gedrag als resultaat. Regisseur Howe toont dit goed met mooie close-ups van het gezicht van hoofdrolspeler Rory Culkin (het jongere broertje van Macauley Culkin van Home Alone). Mooie scènes zoals in een ‘diner’, waar een plafondventilator draait, blijven de kijker lang bij. Ik vermoed dat ik, elke keer als ik zo’n draaiding zie, weer aan Gabriel moet denken.

In pakkende bijrollen zien we een bezorgde moeder, die enerzijds het beste wil voor voor haar zoon, maar die anderzijds beseft welke schade hij kan aanrichten, en een oudere broer, die wanhopig probeert zijn broertje te behoeden voor verdere misstappen.

Het verhaal wordt in een langzame thrillerstijl verteld, want we weten dat er iets te wachten staat. We zien dat Gabriel steeds verder terugvalt in zijn wanhoop. Dat wordt versterkt doordat hij op een gegeven moment een mes bij zich steekt. De uiteindelijke eindscène doet recht aan het voorgaande verhaal en biedt ons als kijker perspectief.

Gabriel is een donkere film, met een bepaalde dreiging. De vertolking van Rory Culkin is ijzingwekkend sterk. Ik zou bijna zeggen Oscar waardig, ware het niet dat zo’n kleine film nooit wordt voorgedragen. Van zo’n acteur kunnen we nog heel wat verwachten. Ook de andere rollen zijn top.

Mijn waardering: een 9.

Gabriel
Regie: Lou Howe
Met: Emily Meade, Rory Culkin, Lynn Cohen en Alexia Rasmussen
Duur: 85 minuten
IMDB waardering: 7.3

Film 18: Une Nouvelle Amie

Une Nouvelle Amie is een gewaagde film, die gaat over transgenders en over het ontdekken van je eigen gevoelens. En dat alles in een luchtige film, met wat thrillerachtige elementen ingebouwd.

Claire en Laura zijn vanaf hun 7e jaar vriendinnen voor het leven. Als jonge meisjes hebben ze zelfs in hun hand gesneden en hun bloed vermengd. In de beginscènes zie je ze opgroeien, van de lagere school via de middelbare school. De eerste liefdes, de huwelijken en het eerste kind van Laura. Maar dan slaat het noodlot toe. Na de geboorte krijgt Laura een ongeneeslijke ziekte en overlijdt, amper zes maanden na de geboorte.

Claire is hier helemaal kapot van. Ze heeft Laura beloofd om de baby en Laura’s man David zo goed mogelijk te helpen. Maar de eerste keer dat ze op bezoek gaat, wacht haar een grote verrassing. Want er zit een vreemde vrouw in de kamer, die de baby de fles geeft. Maar bij nader inzien blijkt het David te zijn, die als een vrouw is verkleed. Hij heeft de kleren van de overleden Laura aan en vertelt Claire, dat hij altijd al graag als vrouw verkleed wilde zijn. Hij heeft dit zelfs voor zijn huwelijk aan Laura vertelt en zij had er geen moeite mee, onder de voorwaarde dat hij dit alleen in huis zou doen.

Claire is hier helemaal ondersteboven van, maar je merkt dat ze tegelijkertijd op een vreemde opwindende manier geïntrigeerd is. David vraagt haar om hulp om de stap naar buiten te durven maken en zo zien we twee vriendinnen naar het winkelcentrum gaan. Claire heeft David inmiddels omgedoopt tot Virginia, althans als hij verkleed is als een zij.

Vervolgens ontspint zich een verhaal, waarin het gedrag van David/Virginia verborgen moet worden gehouden voor de buitenwereld en waarin Claire langzaam ontwaakt en haar ware gevoelens ontdekt. Dit alles wordt op een luchtige manier geserveerd door regisseur François Ozon met heerlijke rollen van Romain Duris als David/Virginia en Anaïs Demoustier als Claire. Ook de overige rollen worden goed bezet.

De slotscène geeft ruimte voor interpretatie hoe de levens van de hoofdrollen zich verder ontwikkelen. Daar mag je zelf over fantaseren. En fantaseren, dat is eigenlijk ook waar het voor een deel in deze film om draait. Ik vind het een gewaagde film, in die zin dat het goed is om op een ongedwongen manier te laten zien waar transgenders mee worstelen in een vaak vijandige omgeving. Deze film confronteert ons met dit gegeven.

Mijn waardering: een 8.

Une Nouvelle Amie
Regie: François Ozon
Met: Romain Duris, Anaïs Demoustier, Raphaël Personnaz en Isild Le Besco
Duur: 105 minuten
IMDB waardering: 6.9
Mobiele versie afsluiten