Zij die verdwenen, raken vergeten
Zij die blijven, vergaan
Alleen de plaatsen waar zij verbleven,
Blijven bestaan.
Met dit motto, een fragment uit een Maori-gezang, wordt in een keer het thema van “Buiten is het maandag” duidelijk gemaakt. Bernlef schrijft vaker over deze thematiek, verdwijnen, vergeten en geheugenverlies. Zo ook in dit boek.
De hoofdpersoon is Stijn, een man die een mooie uitdragerij heeft opgebouwd. Inkoop van inboedels, beschrijven en te koop aanbieden, dat is zijn bestaan. Hij is daar trots op, op zijn zelfopgebouwde bedrijfje. Stijn is/was getrouwd met Geesje, die is omgekomen bij een auto-ongeluk. Stijn is hierdoor danig van slag. Hij probeert in zijn herinneringen het beeld van Geesje levend te houden, maar dat blijkt moeilijk te zijn. Want onherroepelijk vergeet je dingen.Zijn zoon Harry, een ietwat saaie boekhouder van onbesproken gedrag, is getrouwd met de al even keurige Sandra. Samen hebben ze een zoon, Martijn, een tiener. Op een dag is Harry ineens verdwenen. Zomaar, zonder enig bericht, komt hij niet meer thuis. Een ongeluk wordt gevreesd, maar dat blijkt niet het geval. De politie onderneemt weinig actie, want verdwenen mannen kunnen ook ineens weer opduiken. Sandra en Stijn speuren dan op het internet, of ze daar iets over Harry kunnen vinden. Ze plaatsen een foto en warempel, na een flinke tijd krijgen ze ineens bericht van een zekere Bruce uit Nova Scotia, die meldt dat Harry daar in een dorpje woont.
Stijn besluit het vliegtuig te pakken en naar Nova Scotia te reizen. Daar ontmoet hij Bruce en die brengt hem naar Harry, die daar in een samenwoont met Tracy. Harry heeft Tracy bij toeval in Nederland ontmoet en is stante pede hals-over-kop verliefd op haar geworden. Waarna ze besloten om alles achter te laten en in een vreemde omgeving opnieuw te beginnen.
Na een paar gesprekken besluit Harry terug te keren naar Sandra en niet veel later vertrekt ook Tracy, die verder trekt in een ongewisse toekomst. Waarna Harry en Bruce achterblijven.
Dit is kort gezegd het verhaal. Verdwijnen en vergeten zijn, zoals gezegd, belangrijke thema’s in dit boek. Daarnaast is ordening ook van belang. Stijn ordent in zijn uitdragerij, Harry ordent getallen in zijn hoofd (boekhouder) en ook Bruce ordent zijn zaakjes bij tijd en wijle. Veelzeggend is dat Bruce Harry aanmoedigt om in Nova Scotia opnieuw een uitdragerij te starten.
Bernlef schrijft een heldere taal, met korte en eenvoudige zinnen. Daardoor leest het boek prettig en snel. Het is ook een boeiend verhaal, omdat je jezelf afvraagt waarom Harry nou ineens vertrokken is. Boeiend ook vanwege de verhoudingen binnen de familie, na de dood van Geesje. Hoe ga je om met verlies en wat doet dat met de omgeving.
Hoewel het boek al in 2003 uitkwam, is het absoluut niet verouderd. Momenteel is het niet in de boekhandel verkrijgbaar, dus zul je naar de bibliotheek moeten gaan. Maar dat is ook niet bepaald een straf.
Buiten is het maandag - Bernlef - 2003 - 214 blz. Em. Querido's Uitgeverij
