Het is 6 uur. De wekker gaat niet, want die hebben we niet. Maar we worden wel wakker. We moeten vroeg op voor het Feest der Feesten. Snel een boterhammetje en dan op pad. Op straat zien we mensen, jong en oud, waarvan de meesten rood-wit gekleurd zijn. Truien, vesten, jacks, sjaals, petjes, alles in het rood-wit. Zij spoeden zich in het donker naar het Stadhuis. Want vandaag is het 3 October, de viering van Leidens Ontzet in 1574.

Reveille en Koraalzang

Voor Lief en mij begint de dag altijd met de Reveille. Het Stadhuisplein staat op dit vroege donkere uur al vol met mensen. Fijn om ook een aantal tieners te zien, die meegaan met de traditie. En natuurlijk zijn er de doorzakkers van 2 October, die het bed nog niet hebben gezien. Op het bordes de notabelen van stadsbestuur en uiteraard de ‘hoge lieden’ van de 3 October Vereeniging. Tot ieders verrassing blaast de nieuwe tijdelijk burgemeester van Leiden stipt om 7 uur de Reveille op zijn trompet. Daarna wordt gezamenlijk gezongen, eerst het Wilhelmus en dan het 3 Octoberlied. Vervolgens komen het Geuzenlied, Leiden mijn stad, Leidens ontzet en Leiden, stad van mijn hart aan de beurt.

Het is bijna half acht. Het donker verandert in schemer en in de verte gloort het licht al. De zangers en zangeressen begeven zich in een lange rij naar het Garenmarktplein. Daar is ditmaal, bij uitzondering, de Koraalzang. Normaliter gebeurt dit in het Van der Werffpark, aan de voet van het grote standbeeld van burgemeester Van der Werff onder de grote bomen. Maar vanwege het nieuw ingezaaide gras is het dit keer verplaatst naar het Garenmarktplein. Daar zit het orkest van Concordia en Werkmans Wilskracht al klaar voor de begeleiding. Dirigent Wim de Ru beklimt onder luid gejuich de lessenaar en met brede armgebaren leidt hij de samenzang. Achtereenvolgens passeren de volgende liederen de revue:

• Wilt heden nu treden
• O, ghij stad van Leiden (1574)
• Mijn land
• Berg op Zoom (merck toch hoe sterck)
• Leids volkslied (Leiden, stad van mijn hart)
• Het lied van Koppelstock (in naam van Oranje)
• Waar de blanke top der duinen
• Lof zij als helden
• en als afsluiter het Wilhelmus.

Ieder jaar is het weer een bijzondere ervaring om samen te zingen. Religieus, nationalistisch, whatever, het doet er allemaal niet toe. Een slotzin als “‘k Heb u lief, mijn Nederland” wordt uit volle borst door iedereen meegegalmd. De Koraalzang verbindt mensen. Tussendoor wordt de Den Tonkelaarrede uitgesproken, humor en ironie met een serieuze ondertoon. En dan is het na een uur voorbij. Op naar het volgende gebeuren.

Haring & Wittebrood

Na het leegstromen van het Garenmarktplein lopen Lief en ik richting Aalmarkt. Velen lopen mee in dezelfde richting om aan te sluiten bij de ongetwijfeld al lange rij wachtenden voor de uitreiking van Haring & Wittebrood. Ondertussen begint het ook een beetje te miezeren maar dat mag de pret niet drukken. Het is altijd gezellig in de langzaam voortschuifelende rij, richting De Waag.
Steeds dichter nadert het doel en dan is het zover. De Waag, waar de mannen met hoge hoeden het volk voorzien van Haring & Wittebrood. Bij binnenkomst krijgen we eerst een Geusje (speciaal 3 October brood) in handen gedrukt van notabele Onno Blom, bekend van de Jan Wolkers biografie en een boek over de jonge Rembrandt.
Daarna lopen we een klein rondje door De Waag om aan de andere kant een viertal rauwe haringen in ontvangst te nemen. Dan snel naar buiten, naar de kraampjes waar de dames van Ouwehand de haringen schoonmaken. Dat zijn echte vakvrouwen, die razendsnel de haringen van ingewanden, kop en staart ontdoen. Heel bijzonder om te zien. Gewoonlijk sta je hier wel een uur te wachten voordat je aan de beurt bent, maar dit keer ging het best wel snel.
Conform traditie zoeken we dan het terras van Roos voor een koffie met appeltaart en slagroom. Dan is het tijd om de haringen naar huis te brengen en is het wachten de optocht.

Water & Vuur

Na een kleine lunch is het tijd om ons op te stellen voor de Grote Optocht. Het thema dit jaar is Water & Vuur. Maar dan gaat het regenen. En dan bedoel ik niet druppelen, maar echt regenen. De paraplu’s gaan open en dan is het wachten op het begin van de optocht. Die moet om half twee van start gaan, maar vertraging is het jaarlijkse kenmerk van de optocht.
Maar het wachten wordt beloond, want daar klinken de de trommels en schetteren de trompetten van Tamarco, gevolgd door het lopend Leids Vendel met het roemruchte vaandel. Na de erewacht op een aantal hele mooie Friese paarden volgen de koetsen van de notabelen. En dan begint de optocht echt, onder de gestaag doorvallende regen.
Leiden stad van Water & Vuur komt voorbij, uiteraard voor een deel verzorgd door de brandweer. Daarna komt het thema terug in de vorm van een aantal bioscoopfilms en series, zoals de Kleine Zeemeermin en de Titanic.
Dan volgt de uitbeelding van “Spreekwoorden en gezegden”. Persoonlijk ben ik niet zo goed in het ontwarren van puzzels, dus dit onderdeel gaat grotendeels aan mij voorbij. Dan krijgen we het Water & Vuur in de muziek en de Grote Optocht wordt afgesloten met een Poolparty met een rijdend zwembad.
Hieronder de foto’s van de Grote Optocht.

Het Lunapark

Na de Grote Optocht gaan Lief en ik de stad in. Normaliter kijken we altijd dichtbij ons huis naar de optocht en dat is dan altijd aan het einde. Maar omdat ik om zeven uur nog een droevige afspraak hebben we dit keer aan het begin gestaan, waardoor we tijd hebben om het Lunapark te bezoeken. En, geheel volgens onze eigen traditie, te genieten van een Brat- en een Currywurst.
Tijdens onze wandeling door de stad blijft het gestaag doorregenen en dat is te zien. De warenmarkt, gewoonlijk een hele drukke hotspot, ziet er verlaten uit. Maar langzaam neemt de regen af en glimpjes zonneschijn doorboren de dikke wolkenlaag. De worsten smaken weer overheerlijk en zijn een goede aanvulling op de kleine lunch.
Het Lunapark draait op volle toeren, hoewel ook hier de grote drukte nog op gang moet komen. Hoe minder druppels vallen, hoe meer mensen gaan komen.
De vele kleuren zijn weer oogverblindend, de muziek davert door je oren en het gegil van de pubers in de enorme, razend draaiende en slingerende attracties komt zelfs van hoog boven uit de hemel. Omdat de regen inmiddels is gestopt begint het langzaam drukker te worden op het Lunapark.

En langs de grachten wandelen Lief en ik weer richting huis. Onderweg passeren we nog diverse podia waar vooral veel coverbands spelen. Gelukkig is het nu helemaal droog en begint de zon ook weer te schijnen waardoor veel mensen lekker staan te genieten, uiteraard met een biertje in de hand.

Thuis komen het Geusje en de vier haringen op tafel en het moet gezegd, de kwaliteit van de haringen is uitmuntend. We laten het ons goed smaken.

En dan is 3 October weer voorbij. Het was opnieuw een prachtig feest. Vroeg op voor het Feest der Feesten was dus alleszins de moeite waard.