Onlangs kreeg ik een korte rondleiding door het stadhuis van Leiden om de aanwezige kunstschatten te bewonderen. En die zijn er te vinden, maar allemaal redelijk modern. Want het oude stadhuis brandde in 1929 helemaal af, behalve de imposante voorgevel, die uit de zestiende eeuw stamt.
Daarachter was echter alles verwoest en zo begon in 1935 de nieuwbouw naar een plan van architect Blaauw. Voor de oorlog was de herbouw grotendeels klaar, maar na de oorlog moest nog worden afgebouwd. Dit betekende ook dat de nieuwbouw werd voorzien van nieuwe kunst, want al het oude was in vlammen opgegaan.
We begonnen met het trappenhuis dat van boven tot beneden is voorzien van een groot paneel met gebrandschilderde glazen. In de middelste strook zitten de wapens van de burgemeesters sinds de Franse overheersing en in de zijpanelen de wapens van Leidse regentengeslachten uit de periode daarvoor.
Zo zie je hieronder een detail uit het grote venster, dat overigens is ontworpen door de Haagse glazenieer Pieter Hofman. Dit kleine paneel is van burgemeester Van Limburg Stirum, die van 1851 tot 1858 kennelijk burgemeester van Leiden was. Opvallend zijn de wildeman en wildevrouw, die beiden met knots aan de zijkanten staan. Meer over dit wapen hier.
Vervolgens kwamen we in de gang bij de raadzaal, waar de glas-in-lood wapens zijn te vinden van de laatste burgemeesters van Leiden. Hieronder twee van deze wapens, van de bekendste oud-burgemeester Cees Goekoop (die al een familiewapen had) en van de laatste interim-burgemeester Wolter Lemstra. Van deze laatste een modern werk, omdat het gemeentebestuur het niet meer vond passen om met ‘ouderwetse’ wapens verder te gaan.
Oordeel zelf maar wat je het mooiste vindt. Als je dan in de raadzaal komt zie je boven de hoofddeuren twee glas-in-lood ramen, ontworpen door Chris de Moor. Het ene raam beeldt de stadhuisbrand uit en het andere raam het stadhuis na de brand. Beide ramen zijn niet altijd goed zichtbaar, omdat men op de bovengang nog wel eens de neiging heeft om er iets voor te zetten en dan zie je alleen maar donkere plekken.
In de raadzaal zie je ook een aantal fraaie gobelins van Chris de Moor, gemaakt door de wever Edmond de Cneudt uit Soest. Deze voorstellingen symboliseren het dagelijks leven in Leiden. Hieronder zie je de voorstelling die de Sociale Zorg symboliseert. Ziekenverplegers en een moeder tegen de achtergrond van een kerk.
Daarna kwamen we terecht in de kamer van burgemeester en wethouders. Daar kom je niet elke dag, maar daar vinden we wel unieke kunst, namelijk drie intarsia’s van M.C. Escher. Een intarsia is een inlegwerk van hout, waarbij eerst materiaal uit een vlak wordt verwijderd, waarna het wordt ingelegd met kleine stukjes hout. Als je goed kijkt kun je zien dat deze klok uit heel veel kleine deeltjes bestaat. Een enorm tijdrovend werk. De afbeelding betekent natuurlijk de voortvliedende tijd.
Daarna liepen we door naar de hal, waar je binnenkomt als je via de grote trap aan de Breestraat binnenkomt. Op zich al een indrukwekkende hal met allemaal geel Italiaans marmer en marmeren vloeren met spiegelbeeldige tekeningen erin. Heel bijzonder als je dit eens rustig bekijkt. Dan besef je ook welk een vakmanschap hiervoor nodig is geweest. Maar door het kijken naar die vloeren mis je een prachtige windroos van Hildo Krop met allemaal vrouwenfiguren, waarbij de vrouw van het noorden de Poolster draagt.
Tot slot komen we dan in de Burgerzaal, waar o.a. de huwelijken worden voltrokken. Ook deze zaal is helemaal in marmer uitgevoerd. Sinds kort hangt daar een nieuw kunstwerk van de Leidse kunstenaar Casper Faassen. Aan weerszijden hangen wit-marmeren portretmedaillons van de koninginnen Wilhelmina en Juliana, gemaakt door Oswald Wenckebach.
En daarmee kwamen we aan het eind van een inspirerende rondleiding door het Leidse stadhuis. Een huis waar de Leidse burger met recht trots op mag zijn.
Helemaal bovenaan zie je nog een schilderij van Dirk Nijland, dat we onderweg zomaar tegenkwamen. Het stond in de hoek van een kleine hal en moet nog een definitieve plek vinden. Het is een gezicht op Leiden vanuit het noorden en de Leidenaar zal ongetwijfeld een aantal gebouwen herkennen.
